Zâkirbaşı Yaşar Baba

Zâkirbaşı Yaşar Baba, son devrin en meşhûr zâkirbaşılarındandır. Gerek zâkirbaşılıkda gerek kıyâm reîsliğinde en büyük üstâdlardan biri kabûl edilen Yaşar Baba'nın asıl adı Yaşar Aşkî'dir. Tatar asıllıdır. Karadeniz Ereğlisi’nin Alab Bucağından, Alab âilesinden, Hatibzâdeler soyundandır. Babasının adı Hacı Hâfız Halîl Efendi idi. 

Yaşar Baba Eğrikapı Molla Aşkî civârında doğmuşdur. Çocukluğu ve gençliği bu muhitde geçmişdir. Babasını küçük yaşta kaybettiğinden tahsîlini bitirememiş ve geçimini kendi emeği ile kazanmak zorunda kalmışdır. Süleymaniye’de bir dökmeci ustasının yanına girmiş bir ara divitçi çıraklığı yapmışdır. Bu arada hıfza da başlamışdır.

Gençliğinde Balat, Meydancık, Molla Aşkî câmilerinde ezân okuyan, mevlid-i şerîf cemiyyetlerine iştirâk eden Yaşar Baba yüksek isti'dâdı ile dikkatleri çekmiş ve önce serhânende-i Hazret-i Şehriyârî denilmekle tanınmış Muallim İsmail Hakkı Bey’den sonra Sünbüliyye’den Ferruh Kethüdâ Tekkesi postnişîni Şeyh Hafız Kemâleddin Efendi’den meşk etmeğe başlamışdır. Daha sonra da Turşucuzâde Hâfız Mehmed Efendi başda olmak üzere zamânın üstâdlarından sayısız ilâhi, durak ve şuğul meşk etmişdir. Üsküdarlı Hâfız Fahri Efendi’ye peyrevlik yapmış ve nihâyet  Balat İmamı diye bilinen Hâfız Hasan Tahsin Efendi’nin talebesi olmuşdur. Balat İmamı’ndan zâkirbaşılık icâzetnâmesi alan Yaşar Baba, hocası hayatta iken ona hürmeten zâkirbaşı postuna hiç oturmamışdır. Yaşar Baba, zâkirbaşılığın yanısıra kıyam reîsliğini de öğrenmiş ve icâzet almışdır. 

Yaşar Baba’nın ilk intisâbı, Mevlânakapı’da Sünbüliyye’den Mîmar Acem Tekkesi postnişîni Mehmed Ârif Efendi'yedir. Yaşar Baba zikir halkasına ve devrâna ilk burada başlamışdır. Daha sonra Kabakulak Âsitânesi’ndeki Müştakzâde İbrâhim Edhem Efendi'ye intisâb eden Yaşar Baba, Rifâiyye’den Yeşil Tulumba Tekkesi Şeyhi Mustafa Muhyiddin Efendi’den de feyz almışdır. Bu zât Hakk'a yürüyünce yine Rıfâiyye’den Müftü Hamamı Tekkesi Şeyhi Mustafa Râşid Rahmi Efendi’ye bağlanmış ve hilâfet almışdır. Bir müddet sonra Şahkulu Sultan Tekke’sinde hizmete başlayan Yaşar Baba, daha sonra Çamlıca’da Hacı Tâhir Zâviyesi postnişîni Ali Nutki Efendi’den Bektâşî icâzetnâmesi almışdır. Ziyâ Molla diye tanınan, Üsküdar’da Gündoğumu Caddesi üzerindeki Rıfâiyye dergâhının postnişîni Ziyâ Baba ile tanışan Yaşar Baba ondan da nasîb almış ve Bektâşî Babası olmuşdur. Eyüp Bahâriye'deki evini Bektâşî Tekkesi hâline getirmiş burası zamanla harâb olunca da Eyüp Gümüşsuyu’ndaki Karyağdı Baba Tekkesi’ne geçmişdir. Bu tekkenin postnişîni Mehmed Sâlih Baba göçünce, bu tekkenin şeyhi olmuşdur.

Yaşar Baba, gerek zikri idâre etmekdeki hüneri, gerek mevlid ve mersiye okuyuşundaki mahâreti, gerek müezzinliği, gerek Enderûn Usûlü ile terâvih kıldırışı ile eşi menendi olmayan bir zât imiş. Yaşadığı devirde onun bu sahadaki kuvvet ve kudretine yaklaşan yokmuş. Bu yüzden her tekkede gözler kendisini ararmış. Onun iştirâk ettiği zikir meclisleri bambaşka olur, herkesi pek coştururmuş. Hangi dergâha giderse gitsin, en kıdemli şeyhler ve zâkirler bile ona hiç müdâhale etmezler, meydânı hep ona bırakırlarmış. 

Yaşar Baba'nın bir talebesine verdiği icâzetin tasdîk kısmı 

Herkesin yolunu gözlediği Yaşar Baba’nın devâm ettiğini bildiğimiz dergâhlar şunlardır :

Kabakulak Âsitânesi, Hâkî Baba Tekkesi, Karagümrük’de Rifâiyye’den Tahta Minare Tekkesi, Kâdiriyye-i Eşrefiyye’den Abdâl Yakub diğer adıyla Hekimoğlu Ali Paşa Tekkesi, Karagümrük’de Sa'diyye’den Ejder Tekkesi, Eyüp Nişancılar’da Nakşibendiyye’den Murad el-Buhârî Tekkesi, Fatih’de Kâdiriyye ve Rıfâiyye’den Kubbe Tekkesi, Mevlânâkapı’da Sünbüliyye’den Mimar Acem Tekkesi, Karagümrük Altay’da Rıfâiyye’den Ümmi Kenan Tekkesi, Balat Draman’da Kâdiriyye’den Kesme Kaya Tekkesi, Eğrikapı Molla Aşkî mahallesinde Gülşeniyye’den Gürcü Ali Efendi Tekkesi, Haseki civârında Sadiyye’den Fındıkzâde Tekkesi, Unkapanı’nda Rıfâiyye’den Yeşil Tulumba diğer adıyla Şeyh Abdülhalîm Efendi Tekkesi, Savaklar’da Şeyh Cemâleddin Uşşâkî Tekkesi, Otakçılar’da Nakşibendiyye ve Rıfâiyye’den Yanık Minâreli Sultan Osman Tekkesi, Eyüp’de Düğmeciler’de Ümmî Sinân HankâhıEyüp İslâmbey Mahallesi’nde Bedeviyye’den Hasaneyn diğer adıyla İslâmbey Tekkesi Eyüp’de Nakşibendiyye ve Rıfâiyye’den Şeyh Selâmî Efendi Tekkesi, Eyüp Defterdar Caddesi’nde Uşşâkiyye ve Sa'diyye’den Balçık Tekkesi, Beşiktaş’da Yahyâ Efendi Dergâhı, Üsküdar’da Gündoğumu yokuşundaki Rıfâî Âsitânesi, Beylerbeyi’nde Bedeviyye’den Şeyh Hüseyin Efendi Tekkesi, İçerenköy Kozyatağı’nda Rıfâiyye’den Şeyh Abdülhalîm Efendi Tekkesi, Yakacık’da Yakacık Rıfâî Tekkesi

Yaşar Baba’nın mersiye okumada da büyük şöhreti vardır. Muharrem ayında birçok tekkede ve Vâlide Hanı’nda mersiye okurmuş. İran hükümeti Yaşar Baba’nın mersiyehânlığını takdîr için kendisine şîr-i hurşid nişânı vermişdir.

Yaşar Baba'nın sayısız talebeleri vardır, ona peyrevlik edenlerden bazılarını zikredelim :

İzzeddin Hümâyî Elçioğlu, Terlikçi Mehmed Efendi, Hacı Şeref Efendi ve kardeşi Hâfız Salâhaddin Bey, Zâkir Celâl, Arap Hüsnü, Yeni Cami müezzini Hâfız Ali Efendi, Aksaray Vâlide Camii başmüezzini Hâfız Hamdi Efendi, Hakkâk Raûf Fehmî Efendi, Hâfız Burhan, mevlidhân Hâfız Mecîd, Ali Rıza Sağman, Hâfız Sâmî’nin yeğenleri Hâfız Cevdet ve Hâfız Necâtî Efendiler, Hâfız Kâzım Büyükaksoy...

Yaşar Baba 17 Ocak 1934’de Hakk’a yürümüş ve Eyüp’de Kırkmerdivenler mezarlığına defnedilmişdir.

Rahmetullahi aleyhi ve rahmeten vâsia...